Wat is de energiebalans?
De energiebalans geeft de verhouding weer tussen de hoeveelheid energie die je binnenkrijgt uit voeding en de hoeveelheid energie die je lichaam verbruikt. Er gaat dus energie je lichaam in en energie je lichaam uit. Als je over een bepaalde periode evenveel energie binnenkrijgt als dat je verbruikt, dan blijft je gewicht stabiel. Dit noem je de (neutrale) energiebalans.
“Energiebalans = Energie(in) – Energie(uit)”
Positieve energiebalans
Wanneer je meer energie binnenkrijgt dan dat je verbruikt, blijft er energie over. Aangezien energie nooit verloren kan gaan, moet het lichaam iets met dit energieoverschot. Normaal gesproken slaat je lichaam dit overschot (groten)deels op in je vetcellen.
Negatieve energiebalans
Wanneer je minder energie binnenkrijgt dan dat je verbruikt, zal de opgeslagen energie ergens vandaan moeten komen. Mocht je leefstijl in orde zijn, dan wordt het voornamelijk uit je vetcellen gehaald. In het geval dat je leefstijl minder optimaal is, dan zal het lichaam voor een groot deel spiermassa gebruiken.
“De energiebalans is altijd leidend bij vetafname en vettoename”
Energiebalans versus gezondheid
Mocht je doelstelling te maken hebben met vetverlies, dan is de energiebalans hierin leidend. In dit geval kun je niet om de energiebalans heen. Je zult minder energie binnen moeten krijgen dan dat je verbruikt. Ondanks dat de energiebalans leidend is, wil je je er niet op blindstaren. Het is belangrijk om bij de invulling van je eetpatroon rekening te houden met je fysieke gezondheid en mentale gezondheid.
Fysieke gezondheid
De energiebalans houdt alleen rekening met een bepaalde hoeveelheid energie die je binnen een gegeven periode uit voeding haalt. De kwaliteit van de producten die je gebruikt wordt hier niet in meegenomen, terwijl die wél belangrijk is. Voor je fysieke gezondheid maakt het nogal wat uit of je je energie uit voornamelijk magere eiwitbronnen, gezonde vetten, vezelrijke producten, groente en fruit haalt of dat je je energie voornamelijk uit chips, koek en ijs haalt. Daarnaast is je vetpercentage van belang wanneer we praten over gezondheid.
Er is namelijk geen enkel wetenschappelijk bewijs dat afvallen (in een calorietekort bevinden) gezonder is wanneer iemand volgens de Body Mass Index een gezond lichaamsgewicht heeft.
Wanneer je BMI echter hoger is dan 30, zou afvallen je gezondheid kunnen verbeteren of de risico's op gezondheidsproblemen in de toekomst kunnen verkleinen. Of afvallen in dit geval daadwerkelijk gezond is, hangt ook af van de consequenties op de mentale gezondheid.
Mentale gezondheid
Ook voor je mentale gezondheid is het belangrijk om niet alleen naar de energiebalans zélf te kijken. Mocht vetverlies je doelstelling zijn, dan zal je hoogstwaarschijnlijk minder energie binnen moeten krijgen dan je voorheen deed.
Om een gezonde relatie met voeding te behouden, is het belangrijk om kritisch te blijven kijken naar de voedingsmiddelen die je eet en hoe je je eetmomenten over de dag heen verdeeld. Mocht je namelijk de energie dié je tot je mag nemen voor een groot deel bewaren tot in de avond, dan kan dit later riskant worden voor je relatie met voeding en dus je mentale gezondheid.
Hetzelfde geldt voor het plakken van een label op specifieke producten (kcal-arme producten = gezond en kcal-rijke producten = ongezond). Dit kan ertoe leiden dat je op de lange termijn angstig wordt om bepaalde producten nog in je voedingspatroon te verwerken, puur omdat ze wat meer energie bevatten. Het advies is dus: blijf gevarieerd eten zonder bepaalde voedingsmiddelen die je lekker vindt uit te sluiten en bepaalde producten als goed of fout te bestempelen.
Loop jij vast met het ontwikkelen van een gezond voedingspatroon? Dan is coaching voor jou interessant. Plan een gratis kennismaking in via onze website.
